Θέμα:
Τοπική Αυτοδιοίκηση:
Τα οικονομικά της, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων, και το ανθρώπινο δυναμικό.
To Σύνταγμα στο άρθρο 102 § 5 αναφέρει τα εξής: « Το Κράτος λαμβάνει τα νομοθετικά, κανονιστικά και δημοσιονομικά μέτρα που απαιτούνται για την εξασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και των πόρων που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση της αποστολής και την άσκηση των αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με ταυτόχρονη διασφάλιση της διαφάνειας κατά τη διαχείριση των πόρων αυτών. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την απόδοση και κατανομή, μεταξύ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των φόρων ή τελών που καθορίζονται υπέρ αυτών και εισπράττονται από το κράτος. Κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από κεντρικά ή περιφερειακά όργανα του κράτους προς την τοπική αυτοδιοίκηση συνεπάγεται και τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τον καθορισμό και την είσπραξη τοπικών εσόδων απευθείας από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ».
Έσοδα του προϋπολογισμού του Ο.Τ.Α. θεωρούνται:
Τα ποσά που βεβαιώνονται στη διάρκεια του έτους, άσχετα από το έτος στο οποίο ανάγονται.
Τα εισπραττόμενα ποσά που η βεβαίωση τους είχε ήδη συντελεστεί στα προηγούμενα έτη.
Έξοδα του προϋπολογισμού του Ο.Τ.Α. θεωρούνται :
Οι υποχρεώσεις του Ο.Τ.Α. προς τρίτους, είτε από συμβάσεις είτε από κάθε άλλη οφειλή, οι οποίες καθίστανται απαιτητές κατά τη διάρκεια του έτους.
Στον προϋπολογισμό εγγράφονται μόνο έσοδα και έξοδα που προβλέπονται από διατάξεις νόμων, καθώς και δαπάνες που εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες των Ο.Τ.Α. ή συντελούν στην εκπλήρωση της αποστολής τους. Με το Νόμο 1828/1989 το σύστημα των κρατικών επιχορηγήσεων προς την πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση συνδέθηκε άμεσα με την απόδοση συγκεκριμένων φόρων και τελών. Η μεταρρύθμιση αυτή είχε ως αποτέλεσμα αφενός μεν τον ετήσιο προσδιορισμό του ύψους της κρατικής επιχορήγησης με αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια (αποδόσεις φόρων), αφετέρου δε τη σύνδεση της τελευταίας με τις δημοσιονομικές - φορολογικές πολιτικές και μέτρα που προωθούσε η κεντρική διοίκηση, είτε αυτόνομα είτε με βάση τις κατευθύνσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το σύστημα αυτό οι κρατικοί πόροι που κατανέμονται στους Ο.Τ.Α. παραμένουν στην ευθύνη της κεντρικής διοίκησης (κεντρικοί), ενώ το ύψος τους δεν εξαρτάται πλέον από συγκυριακές πολιτικές αποφάσεις κυβερνητικών οργάνων αλλά από τη δυναμικότητα τωνσυγκεκριμένων φόρων και τελών (αυτοτελείς).
Οι Κεντρικοί Αυτοτελής Πόροι (Κ.Α.Π.) προέρχονται από τις παρακάτω πηγές φορολογικών εσόδων:
Ποσοστό 20% των συνολικών ετήσιων καθαρών εισπράξεων από το φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων (Φ.Ε.Φ.Ν.Π.).
Ποσοστό 50% από τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων.
Ποσοστό 3% από τις συνολικές εισπράξεις του φόρου μεταβίβασης ακινήτων.
Ποσοστό 20% των συνολικών ετήσιων καθαρών εισπράξεων από το φόρο στους τόκους των τραπεζικών καταθέσεων.
Το προϊόν των Κ.Α.Π. κατανέμεται κάθε χρόνο σε τρεις κατηγορίες, με βάση τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις:
α) Το ένα τρίτο (1/3) των εσόδων που προέρχονται από το 20% του Φ.Ε.Φ.Ν.Π. εγγράφεται στον προϋπολογισμό δημόσιων επενδύσεων, διατίθεται για τη χρηματοδότηση επενδυτικών δραστηριοτήτων των Ο.Τ.Α. και ονομάζεται «Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Σ.Α.Τ.Α.)».
β) Το υπόλοιπο ποσό των Κ.Α.Π. (2/3 του Φ.Ε.Φ.Ν.Π., τέλη κυκλοφορίας, φόρος μεταβίβασης ακινήτων) εγγράφεται στον τακτικό προϋπολογισμό, αποτελεί γενικό έσοδο των Ο.Τ.Α. και μπορεί να διατεθεί για οποιαδήποτε δαπάνη.
γ) Από το 2005, παρακρατείται ένα μέρος των Κ.Α.Π. για τη χρηματοδότηση του αναπτυξιακού προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», που διαδέχθηκε το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ε.Π.Τ.Α.) (1998-2004). Συγκεκριμένα αποδίδονται στο πρόγραμμα αυτό το 25% της Σ.Α.Τ.Α., το 10% των Κ.Α.Π., το 80% των εσόδων από το 20% του φόρου στους τόκους των τραπεζικών καταθέσεων.
δ) Τα υπόλοιπα της Σ.Α.ΤΑ. και των Κ.Α.Π., όπως διαμορφώνονται τελικά, κατανέμονται στους Ο.Τ.Α. με δύο ξεχωριστές κοινές υπουργικές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση της ΚΕΔΚΕ. Στη συνέχεια οι Κ.Α.Π. κατανέμονται, μέσω του Τ.Π.Δ., στους Ο.Τ.Α. κάθε μήνα (τακτική επιχορήγηση), ενώ η Σ.Α.Τ.Α. κάθε τετράμηνο.
Σύμφωνα με τα παραπάνω μεταρρυθμίσεις έγιναν αφού έχουμε και τον «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ», η μεγάλη όμως μεταρρύθμιση δεν έγινε και αφορά την εκχώρηση αρμοδιοτήτων με πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό.
Έχει αποδειχθεί πως στη ρίζα του προβλήματος που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η χώρα μας δεν βρίσκεται μόνο η οικονομία και η κρίση, όσο η αδυναμία του διοικητικού συστήματος και ευρύτερα του συστήματος διακυβέρνησης να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αποτελεσματικά δημόσιες πολιτικές, όλα όσα περνούν με νόμους είναι γραμμένα στο γόνατο σήμερα γράφονται εξυπηρετούν τους ημέτερους και μετά διαγράφονται.
Η εθνική ανασυγκρότηση, συνεπώς, απαιτεί βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές και συνολικό σχέδιο για τη ριζική ανάταξη του κράτους. Και όταν αναφερόμαστε σε συνολικό σχέδιο για την ανάταξη του κράτους, εννοούμε όλες τις αναγκαίες λειτουργικές και οργανωτικές ανακατατάξεις στο πεδίο του διοικητικού μας συστήματος, το οποίο νοείται ως λειτουργική ενότητα που περιλαμβάνει όχι μόνο το κεντρικό κράτος αλλά και την πρώτη κοιτίδα της δημοκρατίας Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Αν συνοψίζαμε τον απολογισμό της μεταπολίτευσης στον τομέα αυτόν, θα λέγαμε ότι μεταρρυθμίσεις έγιναν, η μεγάλη όμως μεταρρύθμιση δεν έγινε. Η πιο σημαντική, ίσως, είναι η θεσμική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη». Στο σχεδιασμό, ωστόσο, του «Καλλικράτη» υπήρξαν και λάθη και αστοχίες.
Αποτελεί, εξάλλου,ιστορικό “ατύχημα" το γεγονός ότι ο "Καλλικράτης" εφαρμόστηκε
σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης, εκχωρήθηκαν αρμοδιότητες από την κεντρική διοίκηση χωρίς πόρους. Όμως, το πιο ουσιαστικό πρόβλημα είναι ότι από το 2011 ξεκίνησε, με ευθύνη των διαδοχικών κυβερνήσεων μέχρι σήμερα, η συνεχής αποδυνάμωση του «Καλλικράτη» και το σταδιακό του «ξήλωμα». Τόσο οι μνημονιακές δεσμεύσεις όσο και ο φόβος απέναντι στη χειραφέτηση της Τ.Α οδήγησαν σε συντηρητική αναδίπλωση, ουσιαστικά σε αντιμεταρρύθμιση. Λογικό είναι να υπάρχουν στο χώρο της Τ.Α. διαφορετικές αφετηρίες και διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις. Αποτελεί, ωστόσο, πεποίθησή μας πως μπορούμε να υπερασπιστούμε την
Τ.Α. πιστεύω ότι οι ΔΗΜΟΤΕΣ του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΑΣ θα επιλέξουν το συνδυασμό μας για να δώσει λύσεις στα καθημερινά προβλήματα του τόπου μας. Στις νέες συνθήκες και το ζοφερό περιβάλλον της κρίσης, η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να αποτελέσει κεντρικό και καθοριστικό συντελεστή των μεταρρυθμίσεων. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η προσήλωση στην αξία μιας ενεργούς, δημιουργικής και πρωταγωνιστικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, χειραφετημένης από τα κόμματα, το κράτος και τα άδηλα συμφέροντα. Ταυτόχρονα, με βάση την εμπειρία μας και το ανθρώπινο δυναμικό, θα βρεθεί η κατάλληλη θεσμική ισορροπία, ώστε να ενδυναμωθεί ο ρόλος του Δημοτικού Συμβουλίου και των Συμβουλίων των
Τοπικών Κοινοτήτων, προκειμένου να αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα της καθημερινότητας και να ενισχύονται δράσεις της τοπικής κοινωνίας υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και να υπερασπίζονται αποτελεσματικά τα δημόσια και κοινωνικά αγαθά ( περιβάλλον, νερό, παιδεία, υγεία, διατροφική αλυσίδα κλπ.).
Με τις παραπάνω σκέψεις ενδιαφερόμαστε όλοι στο συνδυασμό μας για την ενδυνάμωση της αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης, με την αντίστοιχη – εννοείται - αποκέντρωση πόρων, με βασική στόχευση να φύγουν οι ΟΤΑ από το καθεστώς της περιορισμένης και δοτής αρμοδιότητας και να αποκτήσουν ουσιαστική αυτονομία.
Με τιμή
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΡΙΣΗ του ΠΑΡΙΣΗ
Τοπική Αυτοδιοίκηση:
Τα οικονομικά της, η εκχώρηση αρμοδιοτήτων, και το ανθρώπινο δυναμικό.
To Σύνταγμα στο άρθρο 102 § 5 αναφέρει τα εξής: « Το Κράτος λαμβάνει τα νομοθετικά, κανονιστικά και δημοσιονομικά μέτρα που απαιτούνται για την εξασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και των πόρων που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση της αποστολής και την άσκηση των αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με ταυτόχρονη διασφάλιση της διαφάνειας κατά τη διαχείριση των πόρων αυτών. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την απόδοση και κατανομή, μεταξύ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των φόρων ή τελών που καθορίζονται υπέρ αυτών και εισπράττονται από το κράτος. Κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από κεντρικά ή περιφερειακά όργανα του κράτους προς την τοπική αυτοδιοίκηση συνεπάγεται και τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τον καθορισμό και την είσπραξη τοπικών εσόδων απευθείας από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης ».
Έσοδα του προϋπολογισμού του Ο.Τ.Α. θεωρούνται:
Τα ποσά που βεβαιώνονται στη διάρκεια του έτους, άσχετα από το έτος στο οποίο ανάγονται.
Τα εισπραττόμενα ποσά που η βεβαίωση τους είχε ήδη συντελεστεί στα προηγούμενα έτη.
Έξοδα του προϋπολογισμού του Ο.Τ.Α. θεωρούνται :
Οι υποχρεώσεις του Ο.Τ.Α. προς τρίτους, είτε από συμβάσεις είτε από κάθε άλλη οφειλή, οι οποίες καθίστανται απαιτητές κατά τη διάρκεια του έτους.
Στον προϋπολογισμό εγγράφονται μόνο έσοδα και έξοδα που προβλέπονται από διατάξεις νόμων, καθώς και δαπάνες που εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες των Ο.Τ.Α. ή συντελούν στην εκπλήρωση της αποστολής τους. Με το Νόμο 1828/1989 το σύστημα των κρατικών επιχορηγήσεων προς την πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση συνδέθηκε άμεσα με την απόδοση συγκεκριμένων φόρων και τελών. Η μεταρρύθμιση αυτή είχε ως αποτέλεσμα αφενός μεν τον ετήσιο προσδιορισμό του ύψους της κρατικής επιχορήγησης με αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια (αποδόσεις φόρων), αφετέρου δε τη σύνδεση της τελευταίας με τις δημοσιονομικές - φορολογικές πολιτικές και μέτρα που προωθούσε η κεντρική διοίκηση, είτε αυτόνομα είτε με βάση τις κατευθύνσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το σύστημα αυτό οι κρατικοί πόροι που κατανέμονται στους Ο.Τ.Α. παραμένουν στην ευθύνη της κεντρικής διοίκησης (κεντρικοί), ενώ το ύψος τους δεν εξαρτάται πλέον από συγκυριακές πολιτικές αποφάσεις κυβερνητικών οργάνων αλλά από τη δυναμικότητα τωνσυγκεκριμένων φόρων και τελών (αυτοτελείς).
Οι Κεντρικοί Αυτοτελής Πόροι (Κ.Α.Π.) προέρχονται από τις παρακάτω πηγές φορολογικών εσόδων:
Ποσοστό 20% των συνολικών ετήσιων καθαρών εισπράξεων από το φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων (Φ.Ε.Φ.Ν.Π.).
Ποσοστό 50% από τα ετήσια τέλη κυκλοφορίας των αυτοκινήτων.
Ποσοστό 3% από τις συνολικές εισπράξεις του φόρου μεταβίβασης ακινήτων.
Ποσοστό 20% των συνολικών ετήσιων καθαρών εισπράξεων από το φόρο στους τόκους των τραπεζικών καταθέσεων.
Το προϊόν των Κ.Α.Π. κατανέμεται κάθε χρόνο σε τρεις κατηγορίες, με βάση τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις:
α) Το ένα τρίτο (1/3) των εσόδων που προέρχονται από το 20% του Φ.Ε.Φ.Ν.Π. εγγράφεται στον προϋπολογισμό δημόσιων επενδύσεων, διατίθεται για τη χρηματοδότηση επενδυτικών δραστηριοτήτων των Ο.Τ.Α. και ονομάζεται «Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Σ.Α.Τ.Α.)».
β) Το υπόλοιπο ποσό των Κ.Α.Π. (2/3 του Φ.Ε.Φ.Ν.Π., τέλη κυκλοφορίας, φόρος μεταβίβασης ακινήτων) εγγράφεται στον τακτικό προϋπολογισμό, αποτελεί γενικό έσοδο των Ο.Τ.Α. και μπορεί να διατεθεί για οποιαδήποτε δαπάνη.
γ) Από το 2005, παρακρατείται ένα μέρος των Κ.Α.Π. για τη χρηματοδότηση του αναπτυξιακού προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ», που διαδέχθηκε το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ε.Π.Τ.Α.) (1998-2004). Συγκεκριμένα αποδίδονται στο πρόγραμμα αυτό το 25% της Σ.Α.Τ.Α., το 10% των Κ.Α.Π., το 80% των εσόδων από το 20% του φόρου στους τόκους των τραπεζικών καταθέσεων.
δ) Τα υπόλοιπα της Σ.Α.ΤΑ. και των Κ.Α.Π., όπως διαμορφώνονται τελικά, κατανέμονται στους Ο.Τ.Α. με δύο ξεχωριστές κοινές υπουργικές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, που εκδίδονται ύστερα από πρόταση της ΚΕΔΚΕ. Στη συνέχεια οι Κ.Α.Π. κατανέμονται, μέσω του Τ.Π.Δ., στους Ο.Τ.Α. κάθε μήνα (τακτική επιχορήγηση), ενώ η Σ.Α.Τ.Α. κάθε τετράμηνο.
Σύμφωνα με τα παραπάνω μεταρρυθμίσεις έγιναν αφού έχουμε και τον «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ», η μεγάλη όμως μεταρρύθμιση δεν έγινε και αφορά την εκχώρηση αρμοδιοτήτων με πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό.
Έχει αποδειχθεί πως στη ρίζα του προβλήματος που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η χώρα μας δεν βρίσκεται μόνο η οικονομία και η κρίση, όσο η αδυναμία του διοικητικού συστήματος και ευρύτερα του συστήματος διακυβέρνησης να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αποτελεσματικά δημόσιες πολιτικές, όλα όσα περνούν με νόμους είναι γραμμένα στο γόνατο σήμερα γράφονται εξυπηρετούν τους ημέτερους και μετά διαγράφονται.
Η εθνική ανασυγκρότηση, συνεπώς, απαιτεί βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές και συνολικό σχέδιο για τη ριζική ανάταξη του κράτους. Και όταν αναφερόμαστε σε συνολικό σχέδιο για την ανάταξη του κράτους, εννοούμε όλες τις αναγκαίες λειτουργικές και οργανωτικές ανακατατάξεις στο πεδίο του διοικητικού μας συστήματος, το οποίο νοείται ως λειτουργική ενότητα που περιλαμβάνει όχι μόνο το κεντρικό κράτος αλλά και την πρώτη κοιτίδα της δημοκρατίας Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Αν συνοψίζαμε τον απολογισμό της μεταπολίτευσης στον τομέα αυτόν, θα λέγαμε ότι μεταρρυθμίσεις έγιναν, η μεγάλη όμως μεταρρύθμιση δεν έγινε. Η πιο σημαντική, ίσως, είναι η θεσμική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη». Στο σχεδιασμό, ωστόσο, του «Καλλικράτη» υπήρξαν και λάθη και αστοχίες.
Αποτελεί, εξάλλου,ιστορικό “ατύχημα" το γεγονός ότι ο "Καλλικράτης" εφαρμόστηκε
σε συνθήκες πρωτοφανούς οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης, εκχωρήθηκαν αρμοδιότητες από την κεντρική διοίκηση χωρίς πόρους. Όμως, το πιο ουσιαστικό πρόβλημα είναι ότι από το 2011 ξεκίνησε, με ευθύνη των διαδοχικών κυβερνήσεων μέχρι σήμερα, η συνεχής αποδυνάμωση του «Καλλικράτη» και το σταδιακό του «ξήλωμα». Τόσο οι μνημονιακές δεσμεύσεις όσο και ο φόβος απέναντι στη χειραφέτηση της Τ.Α οδήγησαν σε συντηρητική αναδίπλωση, ουσιαστικά σε αντιμεταρρύθμιση. Λογικό είναι να υπάρχουν στο χώρο της Τ.Α. διαφορετικές αφετηρίες και διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις. Αποτελεί, ωστόσο, πεποίθησή μας πως μπορούμε να υπερασπιστούμε την
Τ.Α. πιστεύω ότι οι ΔΗΜΟΤΕΣ του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΑΣ θα επιλέξουν το συνδυασμό μας για να δώσει λύσεις στα καθημερινά προβλήματα του τόπου μας. Στις νέες συνθήκες και το ζοφερό περιβάλλον της κρίσης, η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να αποτελέσει κεντρικό και καθοριστικό συντελεστή των μεταρρυθμίσεων. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η προσήλωση στην αξία μιας ενεργούς, δημιουργικής και πρωταγωνιστικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, χειραφετημένης από τα κόμματα, το κράτος και τα άδηλα συμφέροντα. Ταυτόχρονα, με βάση την εμπειρία μας και το ανθρώπινο δυναμικό, θα βρεθεί η κατάλληλη θεσμική ισορροπία, ώστε να ενδυναμωθεί ο ρόλος του Δημοτικού Συμβουλίου και των Συμβουλίων των
Τοπικών Κοινοτήτων, προκειμένου να αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα της καθημερινότητας και να ενισχύονται δράσεις της τοπικής κοινωνίας υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και να υπερασπίζονται αποτελεσματικά τα δημόσια και κοινωνικά αγαθά ( περιβάλλον, νερό, παιδεία, υγεία, διατροφική αλυσίδα κλπ.).
Με τις παραπάνω σκέψεις ενδιαφερόμαστε όλοι στο συνδυασμό μας για την ενδυνάμωση της αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης, με την αντίστοιχη – εννοείται - αποκέντρωση πόρων, με βασική στόχευση να φύγουν οι ΟΤΑ από το καθεστώς της περιορισμένης και δοτής αρμοδιότητας και να αποκτήσουν ουσιαστική αυτονομία.
Με τιμή
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΡΙΣΗ του ΠΑΡΙΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου